İş icazəsi yerli biznes subyektlərinə ölkədəki biznes fəaliyyətlərində xarici işçiləri işə götürmək hüququ verən rəsmi sənəddir. Buna görə də, yerli şirkətlər və ya fərdi sahibkarlar işə götürmək niyyətində olduqları əcnəbilərlə əmək müqaviləsi bağlamazdan əvvəl onlar üçün iş icazəsi almalıdırlar. Bundan əlavə, qeyd etmək vacibdir ki, xarici işçilər ölkədə şəxsən olduqda, biznes subyektləri müvafiq əsaslarla müvəqqəti yaşayış icazəsi üçün də müraciət etməlidirlər.

Qeyd etmək lazımdır ki, xarici vətəndaşların Azərbaycanda iş icazəsi üçün müstəqil şəkildə müraciət etmək hüququ yoxdur. Bu hüquq yalnız Azərbaycanda fəaliyyət göstərən şirkətlərə və fərdi sahibkarlara məxsusdur. Dəqiqləşdirmək üçün qeyd etmək lazımdır ki, yalnız yerli biznes subyektləri işə götürmək niyyətində olduqları işçilər üçün iş icazəsi üçün müraciət etmək və onu yeniləmək hüququna malikdirlər. Buna görə də, xarici işçi yalnız müəyyən bir iş yerində və müəyyən bir vakansiya üçün işləyə bilər.

Qanuna görə, 18 yaşına çatmış hər hansı əmək qabiliyyətli xarici vətəndaş yalnız yerli şirkətlər və ya fərdi sahibkarlar onun üçün iş icazəsi aldıqdan sonra Azərbaycanda işləyə bilər. Lakin bu o demək deyil ki, müəssisələr işə götürməyi planlaşdırdıqları hər bir əcnəbi üçün asanlıqla iş icazəsi ala bilərlər. Beləliklə, qanun şirkətlərin əcnəbilər üçün iş icazəsi alması üçün əlavə tələblər müəyyən edir. Buna görə də, yerli şirkətlər tərəfindən işə götürüləcək xarici vətəndaşlar müvafiq vakansiya üçün təhsilə və ixtisasa malik olmalıdırlar. Bundan əlavə, əcnəbi üçün nəzərdə tutulan vakansiya məhdud yerli işçi qüvvəsi səbəbindən doldurulması çətin olan bir vakansiya olmalıdır. Məlumdur ki, bəzən yerli mütəxəssislər hesabına vakansiyanı doldurmaq mümkün olmur. 

Azərbaycanda iş icazələrini verən və onun müddətini uzadan qurum Dövlət Miqrasiya Xidmətidir. Müraciət etmək üçün müəssisələr və ya onların səlahiyyətli nümayəndələri lazımi sənədləri toplamalı və müvafiq olaraq təqdim etməlidirlər. Qeyd etmək vacibdir ki, şirkətlər və fərdi sahibkarlar iş icazəsi üçün onlayn qaydada və ya müvafiq quruma yaxınlaşmaqla müraciət edə bilərlər.

Azərbaycanda iş icazəsi adətən 1 il müddətinə verilir. Lakin, işəgötürənlərin 1 ildən az müddətə əmək müqaviləsi bağlamağı planlaşdırdıqları hallarda, iş icazəsi daha qısa müddətə verilə bilər. İş icazəsi bir dəfəyə 1 ildən çox olmayaraq uzadıla bilər. Bundan əlavə, iş icazəsi işəgötürən tərəfindən müddəti bitməmişdən ən geci 30 gün əvvəl uzadılmalıdır.

Qanunvericilik həmçinin sahibkarlıq subyektlərinə, hətta həmin şəxslər Azərbaycan ərazisində olmasa belə, işə götürmək niyyətində olduqları əcnəbilər üçün iş icazəsi üçün müraciət etmək hüququ verir. Bu halda, sahibkarlıq subyekti iş icazəsi aldıqdan sonra əcnəbilər ölkəyə gəldikdən dərhal sonra işə başlaya və yaşayış icazəsi üçün müraciət edə bilərlər.

Azərbaycanda müvəqqəti yaşamaq icazəsi əcnəbilərə ölkədə müvəqqəti yaşamaq hüququ verən rəsmi icazədir. Buna görə də, Azərbaycanda yaşamağı planlaşdıran xarici vətəndaşlar və vətəndaşlığı olmayan şəxslər müvafiq icazəni almalıdırlar.

Əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər bu icazəni aşağıdakı əsaslarla ala və ya uzada bilərlər:

Azərbaycan iqtisadiyyatına investisiya: Əcnəbilər Azərbaycan iqtisadiyyatına ən azı 500.000 manat (təxminən 295.000 ABŞ dolları) məbləğində investisiya qoymaqla icazə almaq hüququna malikdirlər. Beləliklə, investorlar bir neçə yolla, məsələn, kommersiya daşınmaz əmlakı almaqla, qiymətli kağızlara investisiya qoymaqla və digər praktik variantlardan istifadə etməklə investisiya qoya bilərlər.

Daşınmaz əmlaka investisiya: Müvəqqəti yaşamaq icazəsi almaq və ya müddətini uzatmaq üçün əcnəbilər Azərbaycanda daşınmaz əmlaka investisiya qoya və ya ala bilərlər. Bunun üçün daşınmaz əmlaka minimum 100.000 manat (təxminən 59.000 ABŞ dolları) məbləğində investisiya qoymaq lazımdır.

Bank əmanəti: Əcnəbilər Azərbaycandakı yerli banklarda müddətli əmanət müqaviləsi çərçivəsində vəsait yerləşdirməklə icazə ala və ya müddətini uzada bilərlər. Daşınmaz əmlak investisiyalarında olduğu kimi, müvəqqəti yaşamaq icazəsi (TRP) almaq və yeniləmək üçün minimum əmanət 100.000 manatdır (təxminən 59.000 ABŞ dolları).

Fərdi sahibkarlıq fəaliyyəti: Azərbaycan qanunvericiliyinə əsasən, fərdi sahibkarlar da ölkədə müvəqqəti yaşamaq icazəsi almaq və yeniləmək hüququna malikdirlər. Meyarlara cavab vermək üçün fərdi sahibkarlar ən azı beş nəfəri tam ştatlı işlə təmin etməlidirlər. Bundan əlavə, İqtisadiyyat Nazirliyinin müvafiq qərarında müvəqqəti yaşamaq icazələrinin verilməsi və ya yenilənməsi üçün əlavə tələblər müəyyən edilibr. Beləliklə, sahibkarlıq fəaliyyəti əsasında ən azı bir il ərzində Azərbaycanda yaşayan xarici şəxslərin Azərbaycandakı müvəqqəti yaşamaq icazəsini (TRP) yeniləmək üçün illik dövriyyəsi ən azı 50.000 manat (təxminən 30.000 ABŞ dolları) olmalıdır.

Xarici şirkətin filialında və ya nümayəndəliyində idarəetmə fəaliyyəti: Xarici şirkətin Azərbaycandakı filialının və ya nümayəndəliyinin rəhbəri və ya müavini vəzifəsini tutan əcnəbilər də Azərbaycanda müvəqqəti yaşamaq icazəsi almaq və yeniləmək hüququna malikdirlər.

Xarici investisiyalı şirkətdə sahibkarlıq fəaliyyəti: Qanuna əsasən, xarici investisiyalı şirkətin meneceri (direktoru) və ya təsisçisi olan əcnəbi Azərbaycanda müvəqqəti yaşamaq icazəsi üçün müraciət edə  bilər. Bu hüquq təsisçilərə xarici investisiyalı şirkətin paylarının ən azı 51%-nə sahib olduqda şamil edilir. Bu meyarlara əsasən müvəqqəti yaşamaq icazəsi üçün müraciət etmək üçün şirkətin ödənilmiş nizamnamə kapitalı ən azı 50.000 manat (təxminən 30.000 ABŞ dolları) olmalıdır. Eyni zamanda, bu icazənin eyni meyarlara əsasən uzadılması üçün şirkətin illik dövriyyəsi ən azı 100.000 manat (təxminən 59.000 ABŞ dolları) olmalıdır. Qeyd etmək vacibdir ki, bu tələblər Azərbaycan Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyinin 17 yanvar 2024-cü il tarixli Qərarı ilə müəyyən edilmişdir.