Xarici ölkənin hüququnun tətbiq edilməsi

Kommersiya məhkəməsi Türkiyə və Azərbaycan rezidentləri arasında yaranan kommersiya mübahisəsində xarici ölkənin hüququnu tətbiq etmişdir.

Alqı-satqı müqaviləsinin tərəfləri aralarındakı mübahisəni həll etmək üçün hansı ölkənin hüququnun  tətbiq olunmalı olduğunu müqavilədə təsbit etməmişlər.

"Beynəlxalq Xüsusi Hüquq haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun 25-ci maddəsinin 1-ci hissəsinin 1-ci yarımbəndinə əsasən, alqı-satqı müqaviləsinin tərəfləri arasında tətbiq olunan qanunvericilik barədə razılaşma olmadığı təqdirdə, satıcının qeydiyyatdan keçdiyi və ya əsas fəaliyyət yerinin olduğu ölkənin qanunvericiliyi tətbiq olunur.

Azərbaycan qanunvericiliyinə görə, müqavilə iddiaları üçün müddət üç ildir və bu müddət başa çatmışdır. Lakin Türkiyə qanunvericiliyi alqı-satqı müqavilələri üçün on illik müddət nəzərdə tutur. Buna görə də, iddiaçı üçün məhkəmənin işə Türkiyə qanunvericiliyini tətbiq etməsi çox vacib idi. Əks halda, cavabdeh Azərbaycan Mülki Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş müddətin tətbiq edilməsi barədə ərizə verdiyi halda məhkəmə həmin ərizəni təmin edərək iddia tələbinin rədd edilməsi haqqında qərar verməli olacaqdı.

Bu növ mübahisənin spesifikliyi ondan ibarətdir ki, xarici hüquq tətbiq edilərkən məhkəmə bu hüquq normalarının məzmununu onların müvafiq ölkədə rəsmi şərhinə və tətbiqinə uyğun olaraq müəyyən etmək üçün bütün zəruri tədbirləri görməyə borcludur. Bu tədbirlər uğursuz olarsa və ya olduqca baha başa gələrsə və proses tərəflərindən heç biri iddialarını və etirazlarını dəstəkləmək üçün istinad etdiyi hüquq normalarını dəstəkləyən sənədləri təqdim edə bilmirsə, Azərbaycan Respublikasının qanunları tətbiq olunacaq.

Buna görə də, iddialarımızı dəstəkləmək üçün istinad etdiyimiz hüquq normalarını dəstəkləyən sənədləri toplamaq üçün proaktiv tədbirlər gördük.

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, məhkəmə Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq Fakültəsinin Mülki Hüquq kafedrasının dosentini işə mütəxəssis kimi cəlb etmək barədə vəsatətimizə müsbət cavab verdi.

Nəticədə, birinci instansiya məhkəməsi cavabdehdən 405.000 avro məbləğində müqavilə borcunun geri alınması ilə bağlı iddiamızı tam olaraq təmin etdi.

Cavabdeh apellyasiya şikayəti versə də, onun şikayəti rədd edildi və birinci instansiya məhkəməsinin qərarı qüvvədə saxlanıldı. Ali Məhkəmənin Kommersiya Kollegiyası da öz növbəsində Apellyasiya Məhkəməsinin Kommersiya Kollegiyasının yekun qərarını qüvvədə saxladı.